Uticaj lekova na gubitak kose

Uzroci gubitka kose uključuju i lekove

Svakodnevni gubitak kose je potpuno prirodan, a prosečnoj osobi dnevno ispadne između 50 i 100 vlasi. Alopecija je naziv za abnormalni gubitak kose koji premašuje te brojke. Uzroci gubitka kose uključuju genetske i faktore i faktore iz okruženja, kao i hormone, ali i neke lekove kod kojih je jedna od mogućih nuspojava ispadanje kose. Ta pojava se naziva alopecija izazvana lekovima.

Različiti mehanizmi delovanja lekova koji uzrokuju gubitak kose

Postoje mnogi lekovi koji uzrokuju gubitak kose, bio on iznenadan ili postupan, difuzan ili lokalizovan, a koji remete ciklus rasta kose na različite načine. Određeni lekovi mogu ubrzati prelaz u tom ciklusu iz faze rasta (anagene faze) u fazu mirovanja (telogenu fazu). To je slučaj, na primer, sa interferonima (vidi u nastavku). Taj telogeni efluvijum , kako se još naziva, uzrokuje značajno i difuzno ispadanje kose do kog dolazi 2 do 4 meseca nakon uzimanja leka.  

S druge strane, neki lekovi mogu prerano prekinuti fazu rasta kose. Gubitak kose u tim situacijama je puno značajniji nego u slučaju telogenog efluvijuma, a događa se samo nekoliko dana ili nedelja nakon početka lečenja. Ta pojava  se naziva anageni efluvijum.

Koji lekovi uzrokuju gubitak kose?

Najčešći uzrok gubitka kose zbog lekova jest alopecija izazvana hemoterapijom. Mnogi oblici lečenja karcinoma uzrokuju značajan ili čak potpun gubitak kose vrste anagenog efluvijuma jer ometaju proces deljenja ćelija (mitozu) folikula dlaka.  

Kod nekih pacijenata interferoni, koji se upotrebljavaju u lečenju hepatitisa C ili multiple skleroze, takođe mogu uzrokovati gubitak kose vrste telogenog efluvijuma.  

I imunosupresivi mogu dovesti do određenih oblika alopecije. Kosa ponekad može ispadati u pečatima u uzorku koji se viđa kod alopecije areate. S druge strane, neki imunosupresivi kao što je ciklosporin mogu izazvati hipertrihozu.  

Ostali lekovi koji u određenim slučajevima mogu uzrokovati gubitak kose jesu statini koji se upotrebljavaju za lečenje holesterola, antibakterijski lekovi, antidepresivi i antiepileptici i litijum, koji se takođe upotrebljavaju za lečenje depresije i poremećaja raspoloženja. Međutim, prilikom upotrebe ovih lekova retko dolazi do gubitka kose.

Kako sprečiti gubitak kose izazvan lekovima

Gubitak kose izazvan lekovima nije razlog za brigu jer je gotovo uvek reverzibilan, a kosa se vraća svom peđašnjem ciklusu rasta u razdoblju od nekoliko nedelja ili meseci nakon završetka terapije. Kod dugoročnog lečenja organizam se ponekad prilagodi situaciji i kosa počne normalno da raste, iako pacijent i dalje prima terapiju.  

Postoji na desetine lekova koji mogu uzrokovati gubitak kose. Preporučuje se poseta lekaru ili dermatologu već sa prvom pojavom simptoma.

Jedna od mogućih nuspojava kod velikog broja lekova je gubitak kose. Međutim, kosa obično prestane ispadati nakon završetka terapije.